Iedereen kent het belang van vitamine D voor sterke beenderen. Maar de laatste jaren heeft wetenschappelijk onderzoek zoveel bijkomende en belangrijke functies van vitamine D aangetoond, dat sommigen durven spreken van een "wondervitamine". Vermits meer dan de helft van de wereldbevolking (en zeker van de Belgen en de Nederlanders) een tekort aan vitamine D te vertoont, kan een goed voedingssupplement voor velen aangewezen zijn. En dit aan een hogere dosis dan de veel te laag gestelde ADH (Aangeraden Dagelijkse Hoeveelheid), waar de wetgevende instanties zich blijven aan vastklampen. Wat kan vitamine D voor ons doen en hoe kunnen we het veilig doseren?

Risicogroepen voor tekort aan vitamine D3, of wie heeft zeker een optimale bloedspiegel nodig?

• wie te weinig zonlicht krijgt: "binnenzitters", nachtwerkers, bedlegerigen, gesluierde vrouwen, wie zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor gebruikt

• mensen met een donkere huidskleur die in een gematigd klimaat leven

• mensen met een slechte vetvertering: bij lever- en galziekten, ziekte van Crohn, Colitis ulcerosa, coeliakie…

• vrouwen vanaf de menopauze

• ouderen + 60 jaar
• preterm (vroegtijdig) geborenen

• zuigelingen en jonge kinderen, zeker als: ze borstvoeding krijgen (kunstmelk is verrijkt met Vit D) of minder dan 500 ml kunstmelk per dag drinken, als de moeder tijdens zwangerschap macrobiotische of veganistische eetgewoonten had, als te snel bijvoeding wordt gegeven, als een jong kind macrobiotische of veganistische voeding krijgt

• zwangere en zogende vrouwen

• personen met obesitas

Welke vorm van vitamine D verkiezen?

• Vitamine D3 of cholecalciferol (de "dierlijke" vorm van vitamine D, zoals de mens ook zelf aanmaakt) is 87 % meer effectief dan vitamine D2 of ergocalciferol (de plantaardige vorm van vitamine) in het verhogen van de bloedspiegel aan vitamine D. Vitamine D2 is bovendien minder lang houdbaar en bindt zich slechter aan dragereiwitten in het bloed.
• Vitamine D3 is zelf onderhevig aan oxidatie; een voedingssupplement bevat daarom beter een antioxidans zoals natuurlijke vit E (d-alfatocoferol)

Eenheden en bloedspiegels

• Vitamine D wordt uitgedrukt in internationale eenheden (IU) of microgram (mcg). 40 IU is gelijk aan 1 mcg.

• Voor de vitamine D-serumbloedspiegel wordt eigenlijk de 25 hydroxyvitamine Dspiegel (25 (0H) D of calcidiol) gemeten in het bloed

• Men heeft een deficiëntie of ernstig tekort bij een bloedspiegel onder de 25 nmol/ L, een duidelijk tekort onder de 50 nmol/L, een hypovitaminose onder de 80 nmol/L

• Een streefwaarde is 75 à 80 nmol/L of meer

• Spiegels hoger dan 250 nmol/L worden als toxisch beschouwd

• Indien bloedspiegel is uitgedrukt in ng/ml: vermenigvuldigen met 2,496 geeft de spiegel in nmol/L

Vitamine D3 en de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH)

• De ADH-waarde bedraagt amper 5 mcg of 200 IU, met weliswaar aanpassingen voor risicogroepen door de (Hoge) Gezondheidsraad

• Supplementen met 150 % van de ADH-waarde (300 IU of 7,5 mcg) per dag helpen onvoldoende om op korte termijn een optimale bloedspiegel te verkrijgen als men vertrekt van waarden onder de 50 nmol/L

• Gelukkig hebben bepaalde supplementen een "derogatie" verkregen om bv. aan kinderen tot 10 jaar 1000 lU/dag en aan kinderen> 10 jaar en volwassen 2000 lU per dag aan te raden

• De toxiciteit van dit vetoplosbare vitamine wordt sterk overdreven: dagdoses van 10.000 IU (250 cg) gedurende een half jaar leiden bij volwassenen doorgaans niet tot een toxische vitamine D-bloedspiegel

• Dagelijkse doses via druppels helpen beter een optimale bloedspiegel te bereiken dan hogerestootdoses die wekelijks, om de 14 dagen of maandelijks worden toegediend